ΤΟ ΚΑΤ’ ΑΝΤΙΔΙΚΙΑΝ ΔΙΑΖΥΓΙΟ

Σε προηγούμενο άρθρο μας αναφερθήκαμε στο συναινετικό διαζύγιο, στην από κοινού δηλαδή απόφαση των συζύγων να λύσουν το γάμο τους με συμφωνία την οποία αποτυπώνουν εγγράφως για να επικυρωθεί  αυτή κατόπιν από τον αρμόδιο δικαστή. Στο σημερινό άρθρο θα αναφερθούμε στην έκδοση διαζυγίου κατ΄ αντιδικία, όταν δηλαδή ο ένας εκ των δύο συζύγων δεν παρέχει τη συναίνεση του στην έκδοση του διαζυγίου, οπότε ο άλλος σύζυγος προχωρά σε άσκηση αγωγής διαζυγίου  σε βάρος του πρώτου συζύγου, εφόσον πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις.

Στην πράξη είθισται οι σύζυγοι να καταφεύγουν στην κατ’  αντιδικία έκδοση του διαζυγίου όταν δεν υπάρχει συναίνεση σε θέματα διατροφής  και επικοινωνίας με τα τέκνα.

Στην ελληνική νομοθεσία τα άρθρα που ορίζουν τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία με βάση την οποία οι σύζυγοι μπορούν να ζητήσουν διαζύγιο είναι τα 1438 έως 1441 του Αστικού Κώδικα. 

Οι προϋποθέσεις  έκδοσης διαζυγίου με αντιδικία είναι οι κάτωθι:

α) Κλονιστικό γεγονός που να αφορά τον εναγόμενο σύζυγο ή και τους δύο συζύγους (π.χ. παραβάσεις υποχρέωσης για συμβίωση ή/και συζυγικής πίστης, οι αδικαιολόγητες απουσίες από τον σπίτι και η αδιαφορία για τον άλλο σύζυγο, οι ύβρεις, οι προσβολές τιμής και αξιοπρέπειας, οι συνεχείς σκηνές ζηλοτυπίας, οι ξυλοδαρμοί, οι σωματικές βλάβες κλπ). Θα πρέπει να τονίσουμε ότι τα γεγονότα αυτά καθαυτά δεν αποτελούν λόγους διαζυγίου αλλά περιστατικά ικανά να προκαλέσουν τον ισχυρό κλονισμό του γάμου. Γι΄ αυτό στην αγωγή του ενάγοντος συζύγου θα πρέπει να αποτυπώνονται επακριβώς και κατά τρόπο ορισμένο τα κλονιστικά περιστατικά που καθιστούν αφόρητη την συνέχιση της έγγαμης συμβίωσης. Τα ανωτέρω πραγματικά περιστατικά θα πρέπει να αποδειχθούν κατά την εκδίκαση της αγωγής.

β) ισχυρός κλονισμός -εξαιτίας του κλονιστικού γεγονότος- τη συζυγικής σχέσης ώστε βάσιμα η εξακολούθηση της να είναι αφόρητη από τον αυτόν που κινεί τη διαδικασία του διαζυγίου (ενάγοντα). Κλονισμός του γάμου επέρχεται, όταν εκλείπει η ψυχική διάθεση του ενός ή και των δύο συζύγων για τη συνέχιση της εγγάμου συμβιώσεως. 

Ο νόμος καθιερώνει μια σειρά από περιπτώσεις που συνιστούν μαχητά τεκμήρια ισχυρού κλονισμού της έγγαμης συμβίωσης, με την έννοια ότι για τη λύση του γάμου αρκεί η επίκληση και η απόδειξή τους, χωρίς να απαιτείται να αποδειχθεί περαιτέρω και η τυχόν υπαιτιότητα  του ενός ή του άλλου συζύγου. Ειδικότερα, τα μαχητά τεκμήρια ισχυρού κλονισμού για την έκδοση διαζυγίου είναι: α) η διγαμία, β) η μοιχεία, γ) η εγκατάλειψη του ενάγοντος, δ) η επιβουλή της ζωής του ενάγοντος από τον εναγόμενο και ε) η άσκηση από τον εναγόμενο ενδοοικογενειακής βίας εναντίον του ενάγοντος.

Έναν ακόμη λόγο διαζυγίου- που αποτελεί και αμάχητο τεκμήριο ισχυρού κλονισμού της έγγαμης συμβίωσης- έχουμε όταν οι σύζυγοι βρίσκονται σε διάσταση συνεχώς για δύο τουλάχιστον χρόνια, έστω και αν ο κλονιστικός λόγος αφορά το πρόσωπο του ενάγοντος. Για την έννοια της διάστασης είναι αδιάφορο ποιος από τους δύο συζύγους την έχει αδικαιολόγητα προκαλέσει. Επίσης, για την συμπλήρωση του χρόνου της διετούς διάστασης δεν υπολογίζονται οι μικρές διακοπές που έγιναν από τους συζύγους ως προσπάθεια αποκατάστασης των μεταξύ τους σχέσεων. 

Για να εκδοθεί η απόφαση του διαζυγίου και να λυθεί ο γάμος απαιτείται ένας εκ των συζύγων (ενάγων ή ενάγουσα) να καταθέσει ανάλογη  αγωγή διαζυγίου ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου κατά του άλλου συζύγου (εναγόμενου ή εναγόμενης). Κατόπιν, εκδικάζεται η αγωγή διαζυγίου και εφόσον αποδειχθούν οι λόγοι έκδοσης του διαζυγίου εκδίδεται η σχετική δικαστική απόφαση, η οποία λύει το γάμο.

Με την ανωτέρα διαδικασία τέλος, εκτός από τη λύση του γάμου, μπορούν να ρυθμιστούν και τα επιμέρους ζητήματα όπως είναι η επιμέλεια, η επικοινωνία και η διατροφή των τέκνων.

Σε κάθε περίπτωση σκόπιμο είναι οι σύζυγοι, πριν καταφύγουν στην λύση του γάμου κατ’  αντιδικίαν, να εξαντλούν όλες τις πιθανότητες επίτευξης μιας συναινετικής λύσης ούτως ώστε να αποφεύγουν τις χρονοβόρες και δαπανηρές δίκες που φθείρουν σωματικά και ψυχολογικά τόσο τους ίδιους όσο και τα τέκνα τους.